فروردین ماه سال جاری مدیر امور منابع آب منطقه ای تربت حیدریه اعلام کرد: از مجموع 37 دشت استان که در سه وضعیت آزاد، بحرانی و بحرانی ممنوعه قرار دارند، دشت های منطقه ما در دو وضعیت بحرانی (دشتهایی با افت سطح آب) و بحرانی ممنوعه (دشتهایی که علاوه بر افت سطح آب با کاهش کیفیت آب هم روبرو هستند) قرار گرفته اند»معنای این جملات بر هیچ کارشناسی پوشیده نیست. آنچه که در استان خراسان و در دشتهای مشهد، نیشابور، جلگه رخ، جنگل، رشتخوار و ... اتفاق افتاده است، کم از فاجعه ی دریاچه ی ارومیه ندارد. با این تفاوت که این فاجعه در زیر زمین است و آن را نمی بینیم.

در هیمن حال و در شرایطی که حتی تامین آب شرب نیز در این مناطق با مخاطره روبرو شده است، خبری منتشر می شود که در تناقض کامل با شرایط پر تنش منابع آب است: آغاز به کار احداث مجتمع فولاد تربت حیدریه! این خبر که  در هفته ی گذشته متنشر شد با آنچه که پیش از این در خصوص وضعیت بحرانی منابع آب شنیده ایم هم خوانی ندارد.

در حال حاضر یکی از معضلات صنایع در کشور این است که در زیرساخت‌هایی مثل آب یا برق دچار مشکل هستند. خشکسالی‌های سال‌های اخیر هم مزید برعلت شده و باعث گردیده این مشکل دامن صنعت فولاد را نیز بگیرد. علاوه بر آن خود این صنعت نیز از متهمان اصلی تشدید بحران منابع آب است. آنچنان که به گفته ی فعالان محیط زیست صنایع فولاد مبارکه در اصفهان نقشی انکار ناپذیر در خشک شدن رودخانه زاینده رود ایفا کرده است.   

بر اساس مطالعات انجام شده به طور متوسط برای تولید هر تن فولاد 230 هزار لیتر آب مورد نیاز است. با توجه به نیاز آبی این صنعت پیش از طراحی و احداث مجتمع فولاد علاوه بر سنجش ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی، سنجش توان زیست محیطی منطقه باید مورد توجه قرار می گرفت و بسیار دور از ذهن است اگر فکر کنیم چنین مطالعاتی انجام نشده . آیا مسئولین، مدیران و تصیم گیرندگان، نمی دانند وضعیت منابع آب وخیم است؟ از خشک شدن آبخوان های دشتهای استان بی اطلاع اند؟ آیا نمی دانند برای تامین آب این مناطق قرار است با تحمیل هزینه های سنگین اجتماعی و اقتصادی پروژه ی انتقال آب از دریای عمان کلید بخورد؟

اگر این منطقه به لحاظ منابع آب ، توان تامین حجم زیاد آب مورد نیاز صنعت فولاد را  ندارد، چه راه حلی برای آن در نظر گرفته شده است؟ انتقال آب از نقاط دیگر؟ خرید چاه آب در منطقه ای که هر سال با افت سطح آب مواجه است؟ و یا بازچرخانی آب که در کشور ما شبیه به خواب و رویاست؟

پاسخ به سوالات فوق هر چه که باشد نیازمند پشتوانه ی مطالعاتی است و در همین راستا بدیهی ترین خواسته ی فعالان و کارشناسان منابع آب انتشار گزاراشات و مطالعات احداث مجتمع فولاد است. کدام موسسه مطالعات فوق را انجام داده است و نحوه ی دسترسی به آن  چگونه است؟ گزارشی که احداث مجتمع فولاد در منطقه ای پر مخاطره به لحاظ منابع آب زیرزمینی را تایید کرده است، حتما خواندنی است.